لیدوما یک محوطهٔ باستانی است که در شهرستان ممسنی در استان فارس قرار دارد. لیدوما همچنین نام یکی از شهرهایی است که در نوشتههای هخامنشی از آن نام برده شدهاست و در راه شاهی بین تخت جمشید و شوش قرار داشته است. در گلنوشتههای تخت جمشید از ۲۶ شهر میان تخت جمشید تا شوش نام برده شده است.
این اثر تاریخی احتمالاً مربوط به ۵۵۰ سال پیش از میلاداست. مساحت این محوطه باستانی در حدود یکهزار متر در ۵۰۰ متر مربع است که در بیشتر نقاط آن آثار باستانی یافت میشود و حتی شواهد به دست آمده درآن نشان از وجود تمدن تا پنج هزار سال پیش را نیز دارد. همچنین در غرب کاخ لیدوما و در ۳۵۰ متری آن تپه ای باستانی واقع شده که بر روی آن کتیبهای سنگی وجود دارد.
بر اساس کاوشهای باستانشناسی که در سال ۱۳۸۵ توسط یک گروه باستان شناسی به سرپرستی علیرضا عسگری از ایران و پروفسور دانیل پاتس از دانشگاه سیدنی انجام شد محل شهر لیدوما در منطقهی فهلیان فارس در شهرستان نورآباد ممسنی در مجاورت روستای سروان ( سورون )، در زیر تپهای که در گفتار محلی از آن به قلعه کلی یاد میکنند، کشف شد.
هیأت مشترک باستان شناسی پژوهشکده باستان شناسی و دانشگاه سیدنی نخستین مرحله از پژوهشهای مشترک را در سالهای ۱۳۸۱- ۱۳۸۳ در منطقه نور آباد ممسنی فارس انجام داد. حاصل مرحله یکم، شناسایی ۵۱ محوطه باستانی در دو دشت رستم یک و دو، لایه نگاری ۲۵ متر نهشتههای باستانی در تل نورآباد و نیز ۱۶ متر در تل اسپید بود. عمده یافتهها علاوه بر تاریخگذاری نسبی، با آزمایش رادیو آکتیو ( ۳۳ نمونه از تل اسپید و ۱۹ مورد تل نورآباد) تاریخگذاری مطلق شد. در نتیجه توالی استقراری مناسبی از سکونتهای هزاره ششم پیش از میلاد تا ۵۰ میلادی از مرحله یکم در آن منطقه حاصل شد.
در همین راستا، دومین مرحله از پژوهشهای مشترک با دیدگاهی وسیعتر و نگرشی عمیقتر در زمستان ۱۳۸۵ در منطقه نور آباد ممسنی انجام شد. بخشی از اهداف در تداوم همان برنامهی فصل یکم طرحریزی شد و بخش دیگر در روند نتایج مطالعات حاصل از آن مرحله، در این فصل انجام شد.
در این مرحله عمده پژوهشها بر شناخت یکی از محوطههای هخامنشی تمرکز یافت. این محوطه با نامهای محلی نظیر قلعه کَلی و یا سُروان، جین جان شناخته شده است. محوطه قلعه کَلی سُروان در کوه پایه بخش غربی دشت رستم یک ( فهلیان) واقع شده است. با کاوش این محوطه چشمانداز وسیع و دیدگاهی نوین در ارتباط با مطالعات هخامنشی جنوب و جنوب غرب ایران طرح شد.
این بنا از نظر ابعاد ساختمانی چهارمین بنای بزرگ هخامنشی پس از بناهای شوش، پاسارگاد و تخت جمشید (پارسه) است. این شهر که در کتیبههای تخت جمشید (پارسه) با عنوان لیدوما از آن نام برده شده یکی از بناهای مهم حکومتی زمان هخامنشیان به شمار میرود.
در لیدوما بقایای یک کاخ کوچک هخامنشی یافت شده که کاخ سروان( سورون ) نام گرفته است.
نظرات شما عزیزان:
نوشته شده در تاريخ جمعه 21 بهمن 1390برچسب:
,
توسط امیررضا و پوریا |