بررسی و شناخت شهر مسجدسلیمان (M.I.S ) شناخت تاریخچه،علل شکل گیری،چگونگی توسعه شهر و روند رشد آن در فاصله اواسط سده ۹ تا اوایل سده ۷ پیش از میلاد قومی آریایی به نام «پارسوا»از دامنههای شمال غربی زاگرس و کوههای بختیاری به جلگه خوزستان فرود آمدندو «مسجدسلیمان»کنونی از جمله مناطقی بود که در آن سکنی گزیدند.این قوم نیمه بدوی که متکی بر معیشت شبانی و به ویژه تربیت اسب بودندبعد از آشنایی با کشاورزی و ترک کوچ نشینی در نواحی کوهپایهای جلگه،شهر تازهای بنا نهادند و آنرا به یاد سرزمین گذشته خود که «پارسوا» نامیده میشد«پارسوماش» خواندند.
بنا بر نشانههای بازمانده از بنای بزرگ با دیوارههایی سترگ و ایوانهای پایدار در مقابل فرسایش از سدهها قدمت بر بالای تپهای به نام سر مسجد که جایگاه شهر کنونی مسجدسلیمان بودهاست. «پارسوماش» که بنیان گذاران آن «هخامنش» یا «چیش پش» بودهاند، را میتوان اولین شهر آریائیان و نیای پاسارگاد و تخت جمشید نامید که آغازگر شهر نشینی پارسیان و ایجاد کشوری دانست که ایران میخوانیمش.اعتقاد ایرانیان به آتش به عنوان نمادی از اهورا مزدا و جوشش روغن مقدس قابل اشتعال بر سطح زمین در شهر پارسوماش باعث شد تا این شهر دارای آتشکدههای همیشه جاویدان شده و بنابراین شهر از لحاظ مذهبی نیز به شدت اهمیت یافت،به گونهای که آتش این آتشکده تا زمان «هارون الرشید»نیز روشن بود.اهمیت مذهبی و اعتقادات مردم به پاک و مقدس بودن این شهر به حدی زیاد گردید که حتی بعد از ورود اسلام،ایرانیان برای زیارت به این شهر مراجعه مینمودند.لذا هویت مذهبی آن مانند دیگر اماکن مقدس همچنان باقیمانده و نام «مسجدسلیمان»نیز در همین راستا بر آن اطلاق گردید.اما حتی این نامگذاری از غروب اولیه شهر در زمان هارون جلوگیری نکرد. طلوع دوباره این نخستین شهر پارسیان بعد از گذشت چندین سده در ۴ بامداد ۵ خرداد ۱۲۸۷ هجری شمسی(۱۹۰۸میلادی)با فوران نفت از میدان نمره یک در میانه مسجدسلیمان کنونی آغاز گردید.فورانی که حیات اقتصادی و اجتماعی مسجدسلیمان و بعد ایران را دگرگون کرد.ولی این بار بانیان شهر نه شبانان پارسی فرود آمده از کوهها و بلکه فرنگیان شهرنشین و صنعتگر و به اصطلاح مدنیت یافته اما جهانگشایانی بودند که از دریاهای دور آینده خود را در این سرزمین یافتهاند.این بیگانگان زیرک به مدد متون تاریخی(همچون نوشتههای هردوت)دریافته بودندکه ایرانیان در این محل از روغم مقدسی که به طور طبیعی از زمین بیرون رانده میشد استفادههای گوناگون کرده و آتش جاویدان خود را در این جایگاه میجستهاند.پس نماینده پیگیر و ماجراجوی انها به نام «ویلیام ناکس دارسی»انگلیسی با شرکت خود به نام «سندیکای امتیازات»موفق شدند با انتقال فنشناسی و تجهیزات لازم و حفر چاه به سرچشمه آتش جاویدان پارسیان دست یابند.بعد از کشف و فوران نفت در مسجدسلیمان با دخالت دولت انگلیس،شرکت ذکر شده به شرکت نام آور«نفت ایران و انگلیس»تبدیل گشت.این شرکت زمینی را که طلای سیاه در زیر آن خفته بود از خانهای بختیاری خریداری و راه برون رفت نفت یا جزیره آبادان را نیز از شیخ خزعل به اجاره گرفت و خان و شیخ را به مزدوری و نگهبانی این املاک کسب شده گمارد.از همین زمان است(۱۲۸۷ ه.ش یا ۱۹۰۸ میلادی)که بنیان اولین شرکت شهر(company Town)معدنی ایران در مسجدسلیمان و بعد از آن اولین شرکت شهر صنعتی (با توجه به احداث پلایشگاه)در آبادان گذاشته میشود.
نوشته شده در تاريخ جمعه 14 بهمن 1390برچسب:
,
توسط امیررضا و پوریا |